تعریف استراتژی محتوا
تعریف استراتژی محتوا | ضرورت و چگونگی اجرای آن
درگذشتههای نهچندان دور مردم زمانی که در پی کالا یا خدماتی بودند به کتب و روزنامهها مراجعه میکردند اما امروزه تبلیغات و محتوا نقش اساسی در تعیین انتخابهای مردم دارد و بسیاری از مردم بر اساس آنچه در شبکههای اجتماعی، وبلاگها و سایتها میبینند دست به انتخاب میزنند.طبق آمار موسسه بازاریابی محتوا افزایش علاقهمندی مردم به استفاده از محتوا از سال 2011 و تمایل آنان به بازاریابی محتوا نشاندهنده این است که استراتژی محتوا و برنامهریزی در این مورد از اهمیت ویژهای برخوردار است و اینکه بسیاری از تولیدکنندگان محتوا در این زمینه روند مشخصی ندارند تعجبآور است و به همین دلیل در این مقاله به صورت جامع به بیان تعریف استراتژی محتوا میپردازیم.
اما در این مطلب به ترتیب، چه مواردی را درباره استراتژی محتوا خواهید خواند؟
- تعریف استراتژی محتوا
- توضیح یک اشتباه رایج در مورد استراتژی محتوا
- آیا شما به استراتژی بازاریابی محتوا نیاز دارید؟
- چرا باید از استراتژی محتوا استفاده کنیم؟
- چگونه یک استراتژی بازاریابی محتوا ایجاد کنیم؟
تعریف استراتژی محتوا
تعریف استراتژی محتوا را با گذری به تولید محتوا شروع میکنیم اینگونه که تولید محتوا برای بازاریابی محتوا به مانند دوخت پیراهنی برای یک شخص است. اگر در دوخت پیراهن الگوی لازم را نداشته باشیم و سایز مشتری را رعایت نکنیم حتی اگر بهترین پارچه را انتخاب کنیم و با بهترین چرخ خیاطی هم اقدام به دوخت پیراهن کنیم بازهم حاصل کار پیراهن خوبی از آب در نمیآید بنابراین در بازاریابی محتوا نیز علاوه بر تشخیص اینکه از چه نوع محتوایی (متنی، صوتی، ویدئو و تصویری) و چه منبعی برای نشر (شبکههای اجتماعی، وبلاگ، سایت و …) باید استفاده کرد باید بدانیم که اطلاعات را چگونه طبقهبندی کنیم و حتی خواست مشتریان را نیز در تولید محتوا در نظر بگیریم.
تولید محتوا یکی از مهمترین اقداماتی است که در دنیای فنّاوری امروز بهوفور انجام میشود و برای تولید آن مراحل مختلفی از خلق ایده تا انتشار آن صوت میپذیرد اما پیش از تولید محتوا مسئلهای که لازم است حتماً مورد توجه قرار گیر این است که محتوا با چه هدفی و برای چه تولید میشود؛ در واقع باید بدانیم با تولید یک محتوا به چه چیزهایی دست پیدا کنیم و تولید محتوا بدون داشتن استراتژی کاری عبث و بیهوده است. اما سؤال اصلی این است که استراتژی محتوا چیست و به چه علت نقش پررنگی در تولید محتوا ایفا میکند؟
از دیدگاه کریستینا هالورسون و ملیسا راچ، تعریف استراتژی محتوا یعنی برنامهریزی، ایجاد، اداره و نگهداری محتوا در حالی که استراتژی بازاریابی محتوا بر انضباط محدود محتوای بازاریابی متمرکز است بنابراین، اگر استراتژی به معنای “یک طرح، روش یا مجموعهای از مانورها یا راهکارهایی برای دستیابی به یک هدف یا نتیجه خاص” باشد، کاربرد آن در بازاریابی محتوا به معنای”ایجاد مخاطبی است که کسبوکار را رونق ببخشد؛ است و برای داشتن مخاطبی که در مواجهه با کسبوکار شما به همراه همیشگی شما تبدیل شود علاوه بر ارائه خدمات با کیفیت لازم است محتوای غنی و هدفمند نیز لازم است.
بازاریابی محتوا رویکردی از بازاریابی استراتژیک است که روی تولید و توزیع مرتبط و سازگار محتوا برای جذب بهتر یک مخاطب تعریفشده و مشتری را برای سودآوری بیشتر هدایت میکند.
وقتی از استراتژی محتوا سخن میگوییم منظورمان برنامهریزی است چراکه محتوا در تمام زمانها از ابتدای تولید تا زمان انتشار باید مدیریت و کنترل شود تا همسو با اهداف باشد و بنا است که محتوای مناسب، مفید و کاربردی برای مخاطب تولید و گردآوری شود و نقطه نهایی این تولید محتوا انتشار ان و تأثیری است که بر مخاطب میگذارد.
به نوعی تعریف استراتژی محتوا در واقع فرآیند تولید، ذخیره و توزیع محتوا بر اساس یک برنامه سازمانیافته حول یک محور و مأموریت مشخص و بر اساس مخاطبهای مشخص است. بنابراین اگر بخواهیم مشتریان خود را برای همه در کنار خود داشته باشیم و آنها را به یار همیشگی محصولات و خدمات خود تبدیل کنیم و از ایدههای آنها نیز بهره ببریم؛ باید برای محتواهای خود استراتژیهای مشخص داشته باشیم.
توضیح یک اشتباه رایج در مورد استراتژی و تعریف استراتژی محتوا
دیدگاهها و نظرات مختلفی در مورد برنامهریزی محتوا مطرح شده اما بهطور کلی میتوان گفت که هرکسی در کسبوکار، استراتژی خاص خودش را دارد؛ درست مثل یک فرمانده جنگی که برای هر جنگ برنامه خاصی دارد.
اما بهطور کل تعریف استراتژی محتوا به قانونهایی است که موجب میشود محتوای تولید شده ملزم به رعایت آن میکند. این قانونها شامل تجربه، شناخت، بررسی و آموختههای یک استراتژیست محتواست. برخی افراد معتقدند که استراتژی محتوا از استراتژی بازاریابی محتوا متمایز است و برای توضیح این تفاوت از تشبیه عروسکهای روسی استفاده میکنند و میگویند که این یک عروسک کوچک است در داخل یک عروسک بزرگتر. بنابراین استراتژی بازاریابی محتوا استراتژی کوچکی است که در دل یک استراتژی بزرگتر به نام استراتژی محتوا است.
برای درک بهتر این نکته باید کمی بیشتر بر بازاریابی محتوا و استراتژیها تمرکز کنیم. در واقع استراتژی محتوا شامل اصول و دستورالعملهای یک محتوا است و بازاریابی محتوا مربوط بهگزینش اطلاعات و چرخه تولید محتوا است. حال میان استراتژی محتوا و بازاریابی محتوا نقطه مشترکی وجود دارد که شامل چشمانداز اهداف، تحقیق مخاطبان، سبک و لحن بیان، ایدهها و چارچوبهای خارجی است که این نقطه مشترک به نام استراتژی بازاریابی محتوا نامگذاری شده است و امروزه در تصمیمگیری افرادی که به دنبال تولید محتوا هستند اثر مستقیم دارد.
آیا شما به استراتژی بازاریابی محتوا نیاز دارید؟
حال که میدانیم تعریف استراتژی محتوا چیست سؤال بعدی این است، آیا ما به این استراتژی نیاز داریم؟
بسیاری معتقدند که استفاده از استراتژی کار آدمهای سرمایه دار است و این طور کارها پول دور ریختن است اما واقعیت این است که هر کسی که برای هدفی کار می کند و اهدافی دارد، به طور حتم نیاز به استراتژی برای فعالیت خود دارد و تفکر در مورد راه و انتخاب شیوه های صحیح کار اولین پله های موفقیت است که تمام افراد موفق روزی از آن عبور کردهاند.
اگر یک شرکت کوچک با چند کارمند دارید یا صاحب یک مغازه هستید، ممکن است فکر کنید کار بازاریابی محتوا بسیار ساده است و شما نیازی به یک استراتژی محتوا ندارید اما کمکم در پیشبرد اهدافتان متوجه میشوید که کارها به آن خوبی که تصور میکردید، هم پیش نمیرود و شما نیازمند یک برنامهریزی دقیق و جامع هستید. اغلب اینطور به نظر میرسد که نوشتن اهداف روی یک کاغذ برای رسیدن به آن کافی باشد اما در واقع اینطور نیست و شما در تأمین محتوا حتماً نیازمند یک استراتژی هستید.
در واقع این استراتژی احساس اعتمادبهنفس بیشتری در کار به شما میدهد و چالشهای بازاریابی محتوا را کمتر لمس خواهید کرد. حتی با یک استراتژی بازاریابی محتوا مستند شده دستیابی به موفقیت و افزایش مشتریان نیز بیشتر میشود. بنابراین هرکسی که چیزی برای عرضه و فروشی دارد به بازاریابی محتوا و استراتژی مشخص در این زمینه نیز نیازمند است.
چرا باید از استراتژی محتوا استفاده کنیم؟
آنچه باعث میشود افراد به سمت تولید محتوا و استراتژی محتوا بروند انگیزه تبدیل یک مشتری به مخاطب و همراه همیشگی است و بهطور خاص افزایش فروش، صرفهجویی در هزینه و مشتریان با وفاداری بیشتر سه دلیل اصلی افزاید برای بازاریابی محتوا است و در واقع این موارد مزایای استراتژی بازاریابی محتوا است.
اگر محتوا را به یک درخت تشبیه کنیم در واقع استراتژی محتوا، ریشۀ درخت شماست و محتوا شاخههای این درخت است و این ریشهها است که به درخت اعتبار و معنا میبخشد. حال تصور کنید که شما شناخت درستی از ریشه درخت خود ندارید و بیشتر یا کمتر از میزانی که لازم است این ریشهها را آبیاری میکنید و با این کار به دلیل عدم برنامهریزی و نداشتن شناخت باعث آسیب وارد شدن به این درخت میشوید و حتی اگر این درخت خشک نشود؛ شاخههای آن تا مدتها نابارور میشود و از این درخت نیم توانید انتظار ثمر و میوه داشته باشید.
بنابراین بدون استراتژی، بازاریابی محتوای شما باری به هر جهت حرکت میکند و هرلحظه باید احتمال شکست در کسبوکار خود را بدهید و حتی اگر به یکباره ورشکست نشوید قطعاً تا مدتها باید چشمتان را روی سودآوری کسبوکار ببندید و از آنجائیکه همه ما معتقدیم پیشگیری بهتر از درمان است بنابراین بهترین کار این است که قبل جلوی ضرر را زودتر بگیرید و برای کسبوکار خود به دنبال یک استراتژی جامع و کامل باشید.
چگونگی داشتن استراتژی محتوا
پس از تعریف استراتژی محتوا نوبت به چگونگی تدوین این استراتژی میرسد. در حقیقت برای تدوین یک استراتژی بازاریابی محتوا کافی است روی هدف خود و کسبوکارتان تمرکز کرده و اهدافی که میخواهید در سالهای آینده به آن دست پیدا کنید را یادداشت کنید. چگونگی یافتن این اهداف، ارتباط مستقیمی به کسبوکار و شرایط آن دارد بنابراین میتوانید از صاحبنظران آن فن و کسبوکار که آشنایی بیشتری با شرایط کاردارند، مشورت کنید و نهایتاً باید به سوالاتی همچون استراتژی رشد کسبوکار چیست؟، اهداف رشد درآمد کدام است؟، اهداف سود کسبوکار و شرکت چقدر است؟، برنامههای موجود برای دستیابی به اهداف فوق (محصول جدید، ورود به بازار جدید، مشتریان جدید و…) چیست؟ و سایر عوامل تأثیرگذار در رشد کسبوکار کدام است؟، مشتری شما چیست و چه تمایلاتی دارد و چه چیزهایی میپسندد؟ را بهطور شفاف پاسخ دهید.
وقتی شما بدانید که مشتریان شما چه قشری از جامعه و با چه خواستهها و انتظاراتی هستند این به شما کمک میکند که استراتژی محتوا را طوری هماهنگ کنید که آنها درک بهتری از کالا و خدمات شما پیدا کنند و قطعاً فروش را بیشتر میکند. استراتژیها این است که بدانید به کجا میخواهید بروید و مخاطب شما چه کسی است و باید بدانید که استراتژی محتوای شما بدون داشتن شناخت دقیق از مشتری کامل نیست.
اینکه بدانید طرف حساب شما چه کسی است موضوع مهمی است زیرا با تولید یک محتوا ممکن است فرهنگ یا عقاید مخاطب خود را نشانه بگیرید و در این صورت اولین اشتباه، آخرین اشتباه خواهد بود و تیری که از چلّه رها شده هرگز به کمان باز نمیگردد و به همین سادگی مخاطب و مشتری خود را برای همیشه از دست خواهید داد. بنابراین مسئله مخاطب شناسی در استراتژی از اهمیت بسزایی برخوردار است و این دومین و اساسیترین گام در تدوین استراتژی محتوا است. در واقع در هنگام تولید محتوا شما باید اطلاعات زیر را کامل کنید:
- با چه کسی صحبت میکنید؟
- آیا مخاطب شما فرهنگ و عقاید خاصی دارد؟ (تابوهای مخاطب خود را بشناسید و از آنها فاصله بگیرید.)
- بازه سنی مخاطبان شما چقدر است و محل سکونت آنها کجاست؟ (باید بدانید که مخاطب شما از یک فیلم کوتاه لذت می برد یا یک انیمیشن؟)
- چگونه میتوان بهصورت غیرحضوری با این افراد ارتباط برقرار کرد؟ (برقراری ارتباط غیرحضوری در دنیای مدرن امروز از اهمیت بالایی بروردار است و اگر این ارتباط مستمر را حفظ نکنید و مخاطب را در جریان آخرین تغییر و تحولات کار خود قرار ندهید قطعاً رقبایتان از این فرصت استفاده خواهند کرد پس اریتباط غیرحضوری را به عنوان یک شیوه ارتباطی مستمر فراموش نکنید.)
- خواست آنها چیست؟ (شما باید به خوبی بدانی که مخاطب شما چه چیزی نیاز دارد و این مورد را در تولید محتوا خود رعایت کنید. قدرت نیروی القا را در تعیین استراتژی دست کم نگیرید. به طور مثال شما یک برند تولید پوشاک هستید و می خواهید مجموعه پائیزه خود را خوب بفروشید پس لازم است تولید محتوای خوبی در این زمینه داشته باشید و اگر این مساله جز استراتژیهای شما در تولید محتوا نباشید و به مخاطب این شانس را نداده باشید که در جریان آخرین محصولات شما باشد؛ باید فروش خوب پائیزه را به فراموشی بسپارید.
- از چه چیزها و کسانی تأثیر میپذیرند؟ (مهم است که بدانید مخاطب شما تحت تاثیر چه چیزها و چه افرادی است. به طور مثال اگر بدانید کدام بازیگر و ورزشکار نزد مخاطبان شما وجهه خوبی دارند با دعوت از آنها و کمک آنها در تولید محتوا و حتی حضورشان در فستیوال و جشن های بزرگ کسب و کارتان در واقع به کسبوکار خود اعتبار بخشیدهاید و باعث شدید مخاطب اعتماد بیشتری به شما پیدا کند.)
بسیاری از مدیران شرکتها و صاحبان کسبوکار، از این موارد اطلاعی ندارند و بهصورت کورکورانه به تولید و بازاریابی محتوا میپردازند که حاصل آن چیزی جز دور باطل در چرخه بازار نخواهد بود.
شما با خواندن و اجرای این مقاله میتوانید جز این دسته افراد نباشید و با دانستن تعریف استراتژی محتوا و از طریق اجرای استراتژی بازاریابی محتوا به تأمین و تولید محتوا به اهداف خود در سوددهی و رشد کسبوکارتان دست پیدا کنید.
پس پاسخ به سؤالات ذکر شده لازم است که این اطلاعات را بررسی کنید و با دقت به آنها بفهمید که در بازاریابی محتوا باید چگونه و در کدام جهت فعالیت کنید تا به اهداف کوتاه مدت و بلندمدت خود در کار برسید.
با پاسخ به این سؤالات موضوعاتی همچون اهداف کیفی و کمی شرکت و کسبوکارتان برای شما واضح خواهد شد و این موارد در برنامهریزی، حساب میزان رشد فعالیتها و تأثیر بازاریابی محتوا در کارتان کاملاً مشخص میشود.
در ادامه لازم است با اهداف بازاریابی، فروش و توسعه محصول یا محصولات خود آشنا شوید تا بتوانید بر مبنای آنها طرح اولیهی استراتژی بازاریابی محتوا را آماده کنید.
حقیقتاً استراتژی بهعنوان چراغ راهنما است پس هرچه بهتر آن را تنظیم کنیم این چراغ نیز دقیقتر ما را برای دستیابی به اهداف و چشماندازهای چندساله رهنمون میسازد پس وقت را تلف نکنید و برای رسیدن به اهداف خود کاغذ و قلم دست بگیرید و ترسیم استراتژی خود در محتوا، آینده کاری خود را به دست بگیرید.